زمین شناسی، پترولوژی و ژئوشیمی گنبدهای ساب ولکانیک منطقه مقیسه (جنوب غرب سبزوار)

در منطقه مقیسه (جنوب غرب سبزوار)، گنبدهای ساب ولکانیک مرتبط با فرروانش با ترکیب داسیت-ریوداسیت، مجموعه آتشفشانی ـ رسوبی ائوسن را قطع کرده اند. قطعاتی از سنگ میزبان ائوسن و حتی قطعات مارنی الیگومیوسن درون سنگ های مورد مطالعه یافت شده است. اصلی ترین کانی های سازنده این سنگ ها شامل فنوکریست های پلاژیوکلاز با منطقه بندی ترکیبی، آمفیبول با حاشیه سوخته، کوارتز و سانیدین در زمینه ای دانه ریز تا شیشه ای از همین کانی ها است، که بافت های متنوع مانند پورفیری، گلومروپورفیری و جریانی را به نمایش می گذارند. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهد که ماگمای سازنده این سنگ ها دارای ماهیت کالک آلکالن و متاآلومین شاخص کمان های آتشفشانی است. در نمودارهای تقسیم بندی سنگ های آداکیتی نیز این سنگ ها در گروه آداکیت های پرسیلیس (hsa) قرار می گیرند. نمودارهای چندعنصری بهنجارشده به گوشته اولیه و کندریت، بیانگر غنی شدگی این سنگ ها از عناصر نادر خاکی سبک (lree) و عناصر سنگ دوست بزرگ یون (lile) و تهی شدگی آن ها از عناصر نادر خاکی سنگین (hree) می باشد. تهی شدگی شدید این سنگ ها از عناصر با شدت میدان بالا (hfs) مانند ti و nb از ویژگی های شاخص ماگماهای قوس است. مطالعات پتروژنتیکی بیانگر وجود یک سنگ منبع اکلوژیتی یا گارنت آمفیبولیتی حاصل از دگرگونی ورقه اقیانوسی فرورانده شده نئوتتیس سبزوار به زیر لبه جنوبی زون البرز شرقی به عنوان محل منبع ماگمای سازنده این سنگ هاست.